نگاهی به نمایش سیاریحون شهرستان اسلامشهر

نگاهی به نمایش سیاریحون نوشته حمید ابراهیمی و کارگردانی پژمان کاشفی از شهرستان اسلامشهر به بهانه اجرا در بیست و پنجمین جشنواره تئاتر استان تهران 

 

نمایش سیاریحون به ماجرای نهضت جنگل می پردازد و قصه یکی از یاران میرزا کوچک خان جنگلی را روایت می کند.

قصه نمایش آشنا و تکراری است.ماجرای خان ظالم و رعیت مظلوم و ایستادن رعیت در مقابل خان و خانزاده است.

در نمایش هایی که قصه ساده و سرراستی دارند و ما شاهد پیچیدگی و چند لایه بودن داستان و شخصیت های نمایش نیستیم تنها راه نجات نمایش از این سادگی و تکرار، پناه بردن به فرمالیسم و جذابیت های اجرایی است.

حال ببینیم هر کدام از عناصر نمایش سیاریحون چه واکنشی در مقابل این چالش نشان داده اند.

نویسنده نمایشنامه حمید ابراهیمی از روایت ارسطویی استفاده نکرده و با رفت و برگشت های زمانی در روایت قصه خود، تلاش می کند شیوه روایت مدرن تر و جذابتری به قصه خود بدهد. گرچه از این رفت و آمد زمان چیز جدیدی دستگیر تماشاگر نمی شود و فقط کمی دچار تکرار در ابتدا و انتهای پازل های بهم ریخته ای که هر بار روایت می شوند می شود.

در صورتی که این رفت و برگشت های زمانی در روایت باید زوایای جدیدی از درام را برای مخاطب نمایان کند که چنین نمی شود و فقط در حد یک تکنیک خوب نویسندگی باقی می ماند چرا که همانطور که اشاره شد اساساً موضوع پیچیده و چند لایه ای وجود ندارد که بخواهد از این رفت و برگشت های زمانی و شیوه روایت دستاوردی به دست آید.

حال ببینیم واکنش کارگردان در مقابل این چالش (سادگی و تخت بودن قصه ) چیست؟ 

پژمان کاشفی با تکیه به تجربه و توانایی خود، یک اجرای شسته رفته در میزان سن ها ایجاد کرده و توانسته از عوامل اجرایی خود بهره لازم را ببرد تا نمایش شمایل یک اثر حرفه ای را به خود بگیرد.

ریتم نمایش آرام آرام از یک سوم ابتدایی دچار مشکل می شود و حتی تلاش های قابل قبول بازیگران و گروه اجرایی اعم از طراح صحنه و لباس و گریم و نور هم نمی توانند نمایش را نجات دهند تا جایی که تنها نقطه عطف نمایشنامه به داد اجرا می رسد.  زمانی که شخصیت غریبه تصمیم می گیرد با آگل وارد معامله شود و در قبال دریافت پول او را آزاد کند و خان را در دام او قرار دهد. گرچه دیر است اما تازه اینجاست که درام شکل میگیرد و قصه از ریتم ساده و تخت خود خارج می شود.

 

بهترین بازیگران هم در قبال یک نقش ساده عاجز می شوند و فرصت بروز توانایی های خود را پیدا نمی کنند. گروه بازیگران نمایش سیاریحون در کل بازی قابل قبولی را از خود نشان می دهند.اما محمد رضا لوانی در نقش آگل و رضا خمسه در نقش غریبه حضور موثرتری دارند. بخصوص رضا خمسه که با فاصله از دیگر هم بازیانش هنر نمایی می کند که البته این اتفاق خوب برای او به غیر از بهره مندی از بیان عالی ، جنس صدای خوب و تمرکز حسی مناسب، مدیون تنها شخصیت پردازی چند لایه ای است که نویسنده  این نمایش خلق کرده است.

نکته دیگری که در مورد بازی ها قابل ذکر است لهجه گیلکی بازیگران است که یکدست نیست و به غیر از محمد رضا لوانی بقیه در بیان آن با مشکل مواجه هستند.

در پایان می توان نمایش سیاریحون را یک اجرای کلاسیک از یک نمایشنامه ای با ساختار نسبتاً نو و درونمایه ای ساده و تخت دانست و تاکید داشت که با گرد هم شدن این عوامل با تجربه و کار بلد در کنار هم امکان اینکه نمایشنامه های پیچیده تر و پر چالش تری با موفقیت به روی صحنه رود وجود داشت.

 

به امید آن روز 

مجید قربانی