در حال بارگذاری ...
به بهانه اجرای نمایش «جادوی جنگل سبز» در قرچک

تئاتر کودک صرفا برای سرگرمی و درآمد یا پرورش؟!

 تئاتر تهران- خشایار پیرعلمی؛ نگاه امروز به تئاتر کودک و نوجوان نه تنها در سطح کلان، نه فقط در نگاه رسانه ملی بلکه در مراکز اصلی و حرفه ای تئاتر کودک و نوجوان مثل کانون پرورش فکری کودک و نوجوان هم نگاهی چند گانه و عموما پر اشتباه است.
در حالیکه کارگردانان کمی به این ژانر از نمایش، نگاه جدی و حرفه ای دارند در نقطه مقابل تئاتر کودک محلی برای درآمدزایی صرف بدون توجه به کیفیتهای لازم شده است. این درحالیست که تئاتر کودک اثر مهمی در رشد فکری و پرورش ذهنی نسل آینده دارد؛ گواه این مطلب هم باشد برنامه سازی کودک در سرتاسر رسانه ملی و در بخش بزرگی از فرهنگسراها و سالن های تئاتر کودک که شاهد آن هستیم، نمایش هایی که عموما با تکیه بر موسیقی و حرکت و رنگ لعاب تصمیم به سرگرم کردن مخاطب و فروش گیشه ی خود دارند نه چیزی به نام پرورش! 
آیا بعد از شنیدن خبر پایان مجموعه کلاه قرمزی و افول نسل پر ستاره ی دهه های پیش در ژانر کودک و نوجوان در تلویزیون مثل قصه های مجید و امثال آن باید دلمان را به خاله ها و عمو ها و دایی های عجیب و غریب امروز خوش کنیم؟ آیا در تئاتر نیز باید همین سقوط را تکرار کنیم؟!
نکته امیدوار کننده آن است که هنوز در تئاتر کارگردانان و گروه هایی هستند که همچنان پرورش ذهنی و تربیت نسل بعد در کنار سرگرمی و لذت برایشان از اهمیت زیادی برخوردار است؛ جادوی جنگل سبز با چشم پوشی نسبت به بخشی از اشکالات متنی که با روتوش و تجدید نظر قابل رفع است از دست نمایش هایی ست در کنار ابعاد سرگرم کننده در ابعاد آموزشی نیز کارکرد مفیدی داشته است.
رضا نجاری با اضافه کردن کاراکتر الاغ به متن نشان داده است که به حوزه ی سرگرمی تماشاگر در این ژانر اشراف دارد و نکته جالب اینجاست که همین کاراکتر تحمیلی توسط کارگردان به متن بی شک بیشترین و چشمگیرترین تاثیر را در پیشبرد درام دارد.
رضا تجاری که خود در مقام بازیگر هم در صحنه حضور دارد به دلیل کاراکتر تیپیکال شخصی خود بسیار در نمایش حضور موثری دارد اما همین حضور شاید او رادر بازیگردانی وکنترل زیادی کاریهای دیگر بازیگرانش دچار اشکال کرده است .
نگاه مکرر چند بازیگر به بیرون از صحنه و عدم تسلط در بیان در تعداد دیگری از بازیگران باعث چند دستی کیفیت بازی ها شده است. راوی نمایش که      ( اصولا نگارنده اعتقادی به حضور راوی در نمایش کودک امروز ندارد ) با خوشرویی و روابط دلچسب با مخاطب سعی در پر کردن فضای خالی نمایش دارد حال آنکه نمایش در این ژانر آنقدر باید مستقیم و موجز باشد که نیازی به این تلاش نباشد. 
شاید بزرگترین اشکالی که در جادوی جنگل سبز میشود به آن پرداخت مسئله موسیقی یست . همانطور که مخاطب این مطلب به خوبی میداند یکی از عناصر پر رنگ در نمایش کودک هم از بعد زیبا شناسی هم از بعد آموزشِ ناخوداگاه، عنصر موسیقی یست . 
موسیقی آنچنان در تربیت و رشد ذهنی سنین پایین دارای جایگاه است که صاحب نظران به ارزش استفاده از موسیقی غنی در رشد ذهنی کودک در رحم مادر پرداخته اند . حال آنکه هنرمند سهل انگار بدون توجه به ژانر پر اهمیتی که در آن فعالیت میکند با استفاده از موسیقی های بی محتوا و بی ارزش پاپ روز نه تنها در حق اثر اجرایی خود بلکه در حق مخاطب در حال رشد خود اشتباهی مخرب میکند. 
«جادوی جنگل سبز »به شدت دچار این ضعف است تا جایی که نمایش همانند تناترهای کمدی شبانه با تعدادی موزیک بی ربط به ژانر کودک ( عموما کم محتوای پاپ روز ) آغاز میشود . 
رضا تجاری همانقدر که در نگاه به انتخاب متن و برخوردش با تئاتر کودک به عنوان یک تئاتر جدی صحیح و قابل رشد رفتار میکند در برخوردش با کارکرد موسیقی و توجه به ارزش آن دچار اختلال شده است . 
طراحی صحنه مثل اکثر طراحی های مرسوم تئاتر کودک شهرستان ( و حتی بسیاری از نمایش های اجرایی در بهترین سالن های تهران ) چنگی به دل می زند و انسجام زیباشناسانه را ندارد ( هر چند باید توجه داشت اجرا روی صحنه یی که صرفا برای همایشات ساخته شده خیلی اجازه کار بیشتری هم نمیدهد ) طراحی لباس اثر دچار دو پارگی عجیبی است از سمتی  بخشی از لباس ها در راستای تعریف کاراکتر های نمایشی دقیق عمل میکند و از سمتی بخشی از لباس ها به بدترین شکل آرشیوی انتخاب شده اند و باید توجه کرد که اگر این دو پارگی وجود نداشت همین برخورد آرشیوی میتوانست به یکی از عناصر کارگردانی و آموزشی تبدیل شود ولی حالا اثر با این دوگانگی دچار ضعف شدید شده است. 
در جمع بندی نهایی در مقام مقایسه با آنچه در تئاتر کودک استان شاهد آن هستیم «جادو جنگل سبز» نمره قابل قبولی میگیرد اما با نقطه مورد نظر در ژانر مهم تئاتر کودک فاصله زیادی دارد. 
رضا نجاری و گروهش در این اثر نشان داده اند پتانسیل بالایی برای اجرای آثار کودک با کیفیت دارند . امیدوارم شاهد رشد این گروه و البته تئاتر کودک و نوجوان استان باشیم .




نظرات کاربران