نگاهی به نمایش «گلولههای بیصدا» شرکت کننده در جشنواره تئاتر استان تهران
نمایشی ضد جنگ
نمایش «گلولههای بیصدا» نوشته افشین ناصری و به کارگردانی احمد روستایی از پاکدشت در نخستین روز از بیست و هفتمین جشنواره تئاتر استان تهران در سالن استاد محمود استاد محمد پردیس تئاتر تهران به روی صحنه رفت.
سید جواد روشن: نمایش در یک منطقه جنگی – در یک ناکجا- اتفاق میافتد و روایت تعدادی سرباز است که امکاناتی برای جنگیدن ندارند ولی در تصوراتشان نقشههای جنگی همراه با موفقیت در جنگ ترسیم میکنند و درنهایت و بهحکم ژنرال و برای حفظ اسرار نظامی، مجبور به خودکشی میشوند. نمایش رویکردی ضد جنگ دارد و مخاطب را یاد آثاری ازایندست همچون «پیکنیک در میدان جنگ» اثر آرا بال میاندازد. البته افشین ناصری در مقام نویسنده و با رویکرد ضد جنگ، نمایشنامههای «مترسکهای جنگی» و «آخرین نبرد» را نیز در کارنامه خود دارد و این سه اثر او دارای یک پیوند مضمونی هستند و البته اثر قبلاً توسط خود او نیز کارگردانی شده و در سیودومین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر به روی صحنه رفته است. به نظر میآید احمد روستایی در مقام کارگردان در این اجرا، تغییراتی در این متن اعمال کرده است ولی کماکان اثر روایتی جذاب و مؤثر دارد. احمد روستایی در مقام کارگردان اگر در اجرا تلاش بیشتری برای خلق فضای گروتسک میکرد، قطعاً نمایش تأثیر بیشتری داشت ولی در این اجرا و علیرغم پایان تلخش، فضای کمدی بر اثر حاکم است که از تأثیرگذاری آن میکاهد. در گروتسک مخاطب تا مرز خنده میرود ولی چیزی مانع آن میشود. جنگ نیز قطعاً رویدادی تلخ و خانهمان سوز است که هرچقدر با آن شوخی کنیم ولی از تلخی آن کاسته نخواهد شد و رنج جانهایی که زیر سایه جنگ گرفته میشود تا همیشه خواهد ماند. اگر این رویکرد کلی را در نظر نگیریم باید گفت درمجموع طراحی و ایدههای کارگردان قابلقبول است و اثر با مخاطب ارتباط خوبی برقرار و پیام ضد جنگش را مخابره میکند. بازیهای نمایش نیز تقریباً یکدست و قابلقبول است و میتوان گفت خود روستایی در نقش فرمانده وایس نیاز به کنترل و هدایت بیشتری داشت تا شوخیهایش از شخصیت و فضای کلی اثر خارج نشود و میتوان این موضوع را به حضور بازیگر-کارگردان بودنش نسبت داد. طراحی صحنه نمایش نیز قابلقبول و فضاسازی خوبی دارد و اگر از ایده میز جنگ که در آشپزخانه نیز مورداستفاده قرار میگرفت بیشتر استفاده میشد و بهعبارتدیگر طراحی صحنه بیشتر کاربردی تا فضاسازی بود، میتوانست مؤثر و جذابتر باشد. قطعاً در چنین شرایطی داشتن یک شومینه در یک موقعیت جنگی چندان توجیه مناسب و کارکرد نمایشی ندارد.
در پایان میتوان گفت نمایش «گلولههای بیصدا» به کارگردانی احمد روستایی اجرایی قابلقبول داشت و در ارتباط با مخاطب موفق بود.